Waarom zou je, nog voordat je begint aan een uitdagende vaste baan, met je werkgever afspreken dat het tijd is om iets anders te gaan doen? Het klinkt onlogisch maar Francine Rutgers en Petra Herman pleiten ervoor om precies dat te doen. ‘Iedereen heeft een houdbaarheidsdatum.’
Past het niet beter bij een interim-opdracht om van te voren een einddatum af te spreken?
Petra: ‘Nee, we hebben het echt over functies waar een paar jaar voor nodig zijn om resultaten te kunnen boeken. Eindverantwoordelijke functies die iets op gang moeten brengen: verandering of professionalisering. Functies met een concrete opdracht, die je duidelijk kunt omschrijven. Het zou mooi zijn wanneer opdrachtgever en kandidaat aan het begin van zo’n heel traject een plan maken: hoe ziet de opdracht eruit, wat wordt er verwacht, wanneer moet het klaar zijn en wat zijn de mogelijke perspectieven na die periode?’
Francine: ‘Zo’n traject doe je niet in een half jaar. Je moet kijken wat er nodig is en of de mensen de flexibiliteit, de vaardigheden en de motivatie hebben om mee te gaan in de veranderingen. Zo niet, dan moet je misschien afscheid nemen en nieuwe mensen vinden.’
Hoe lang kan zo’n periode duren?
Francine: ‘Tussen de drie en vijf jaar. Het eerste jaar is een jaar van inventariseren en ontdekken hoe de hazen lopen binnen het bedrijf. In het tweede jaar breng je je plannen ten uitvoer en in het derde jaar ga je oogsten, dan hoop je dat de veranderingen succes opleveren. Soms duurt het wat langer, afhankelijk van de omvang van de opdracht.’
Waarom is het voor beide partijen goed om dit gesprek aan het begin van de opdracht te voeren?
Petra: ‘Degene die de opdracht gaat uitvoeren kan bijtijds nadenken over zijn of haar opvolging en het bedrijf kan nadenken over het carrièreperspectief voor deze persoon wanneer de opdracht volbracht is. Je kunt dan ook realistisch zijn: misschien ligt dat carrièreperspectief niet binnen het bedrijf – dat geeft de betrokkene dan de kans om zich te oriënteren. Anders wordt het aan het einde van het traject toch ongemakkelijk: iemand blijft misschien te lang wachten en zo kan iets wat mooi en goed is verlopen, een beetje wrang eindigen.’
Initieert Herman Rutgers zelf dit gesprek tussen opdrachtgevers en kandidaten?
Francine: ‘We hebben onlangs een ambitieuze, jonge directeur communicatie geplaatst en van tevoren met hem besproken wat hij zelf als een uitdaging zou zien, waar zijn ambities liggen. Opdrachtgever en kandidaat hebben samen gekeken wat de mogelijke volgende carrièrestappen zijn na drie jaar en beide partijen vonden ze dat heel prettig. Er is geen concreet plan gemaakt, maar het voordeel is dat niemand voor verrassingen staat, wanneer het gesprek over de toekomst over een paar jaar ter tafel komt. De opdrachtgever heeft potentieel binnengehaald waarmee ze meer kunnen, en de professional heeft perspectief.’
Legt het geen druk op de kandidaat om een ‘deadline’ te hebben voor het vervullen van de opdracht?
Petra: ‘Dat verschilt per persoon en is ook afhankelijk van je financiële situatie. Het voordeel is dat je kunt laten zien dat je in staat bent om te vernieuwen, te veranderen, te professionaliseren en dan klaar bent voor de volgende stap.’
Francine: ‘Je kunt ook besluiten je te ontwikkelen met het oog op een andere functie in de organisatie. Het geeft ruimte in je hoofd en stimuleert je om na te denken: doe ik nog wat ik leuk vind en waar ik goed in ben en kan ik mijzelf nog ontwikkelen? Als we allemaal door moeten werken tot ons 70ste, is het niet wenselijk dat je op je 50ste een baan aanneemt zonder nog een carrièreperspectief voor jezelf te schetsen.’
Iemand van 50 is misschien bang niet meer aan het werk te komen na die baan van drie jaar.
Francine: ‘Het vaste contract is een schijnzekerheid. Je kunt ook géén einddatum afspreken, maar als je opdracht volbracht is en je vertoont geen progressie meer, dan nemen ze alsnog afscheid van je, maar dan zonder plan.’
Petra: ‘En dan heb je er zelf ook niet over nagedacht is er dus twee keer geen plan.’
Is het een idee om voor elke functie een tijdsplan met een streef-einddatum maken?
Petra: ‘Dat is best een goed idee. Iedereen is beperkt houdbaar en het is goed om af en toe van omgeving te veranderen en nieuwe ervaringen op te doen.’
Francine: ‘Kandidaten moeten zich ook realiseren dat wanneer je 10 of 15 jaar bij hetzelfde bedrijf hebt geopereerd, je kansen om buiten dat bedrijf aan het werk te komen, verkleinen. Ook daarom is het goed om met enige regelmaat stil te staan bij je eigen houdbaarheidsdatum en de versheidsgarantie van de baan waar je in zit.’